dr hab. Katarzyna Wrońska, prof. UJ

Stanowisko: profesor uczelni

Kierownik Zakładu Pedagogiki Ogólnej i Filozoficznej

e-mail: katarzyna.wronska@uj.edu.pl

wizytówka USOS

 

Wykształcenie:

  • Studia pedagogiczne UJ
  • Studia filozoficzne UJ

 

Zainteresowania naukowo-badawcze:

  • Aksjologiczne problemy wychowania i kształcenia
  • Filozofia edukacji
  • Historia myśli pedagogicznej oraz współczesne dyskursy pedagogiczne
  • Edukacja moralna, demokratyczna i obywatelska
  • Kultura rodziny
  • Edukacja liberalna
  • Ogłada towarzyska i polityczna
  • Dobra wewnętrzne edukacji w perspektywie pedagogiki filozoficznej
  • Kobiety w pedagogice

 

Projekty badawcze:

Realizowane w ramach DS:

  • Edukacja liberalna i kultura rodziny w perspektywie pedagogiki filozoficznej
  • Ogłada jako dobro wewnętrzne edukacji

Zrealizowane w ramach DS:

  • pedagogika klasycznego liberalizmu
  • edukacja liberalna w dyskursie pedagogicznym

 

Wykaz ważniejszych publikacji:

Monografie:

  • Dobra edukacji i ich pedagogiczna eksploracja, pod red. K. Wrońskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019. ISBN 978-83-233-4807-8. ISBN 978-83-233-7094-9 (e-book).  
     
  • Pedagogika klasycznego liberalizmu w dwugłosie: John Locke i John Stuart Mill, Wydawnictwo UJ, Kraków 2012.
     
  • Osoba i wychowanie. Wokół personalistycznej filozofii wychowania Karola Wojtyły-Jana Pawła II, Wydawnictwo UJ, Kraków 2000


Rozdziały w pracach zbiorowych:

  • Samouctwo – w myśli i życiu Władysława M. Kozłowskiego, w: Wielogłos w myśli o wychowaniu. 100 lat polskiej pedagogiki filozoficznej pod red. nauk. Sławomira Sztobryna i Katarzyny Dworakowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2020, s. 24-42. ISBN 978-83-235-4246-9 (druk)
     
  • Wprowadzenie. Pytanie o dobra edukacji z perspektywy pedagogiki, w: Dobra edukacji i ich pedagogiczna eksploracja, pod red. K. Wrońskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2019, s. 9-20. 
     
  • Sens i wymiary edukacji w pedagogice klasycznego liberalizmu, w: Pedagogika Niepełnosprawność Edukacja. Ku przestrzeniom rozwoju pedagogiki specjalnej. Księga pamiątkowa na 70lecie urodzin prof. Franciszka Wojciechowskiego, pod red. J. Kostkiewicz i Sylwii Opozdy-Suder, Wydawnictwo UJ, Kraków 2019, s. 47-57. ISBN 978-83-233-4600-5
     
  • Sprawiedliwość w sferze uniwersyteckiej edukacji. Norma a codzienność studiowania, („Justice in the Field of University Education. Standards and everyday Studying”) współautor: Dorota Pauluk, w: Spravedlnost ve výchově, umění a sportu, Nadĕžda. Pelcová, A. Hogenová (red. nauk.), Univerzita Karlova, Pedagogická fakulta, Praga 2016, s. 139-152. ISBN 978-80-7290-877-6.
     
  • Uwagi o recepcji twórczości pedagogicznej Johna Locke’a w Polsce z perspektywy pedagogiki filozoficznej, w: Filozofia wychowania w Europie Środkowej w kontekście uwarunkowań historycznych, społecznych, politycznych i filozoficznych, S. Sztobryn, K. Kamiński, M. Wasilewski (red. naukowa), VI tom Pedagogiki Filozoficznej, WN TPF „Chowanna” Łódź 2015, s. 15-35.
     
  • Uzasadnienie wychowania w świetle personalizmu chrześcijańskiego Karola Wojtyły-Jana Pawła II, w: Wychowanie w refleksji Karola Wojtyły – Jana Pawła II. Wybrane aspekty, pod red. M. Sztaby i A. Różyło, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015, s. 19-29.
     
  • The Polish Family in View of the Idea of a Civil Society, w: Religion long forgotten. The Importance of Religion in Education towards Civil Society, pod red. D. Stępkowskiego i A. Murzyna, Oficyna Wydawnicza "Impuls", Kraków 2014, s. 207-223.
     
  • Wolność w pedagogice klasycznego liberalizmu, w: Wolność a wychowanie. Problemy, dylematy, kontrowersje, pod red. S. Sztobryna i K. Kamińskiego, II tom serii „Rzeczywistość edukacyjna", WN WSP, Łódź 2014, s. 37-53.
     
  • Rodzicielstwo między tradycją a rozwiniętą nowoczesnością, w: Rodzina w świecie współczesnym, pod red. M. Howorus-Czajki, K. Kaczor i A. Wieruckiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2011, s. 69-77.
     
  • Człowiek w doświadczeniu wielowymiarowej transcendencji, w: Antropologiczna pedagogika ogólna, pod red. M. Nowaka, P. Magiera i I. Szewczak, Wydawnictwo KUL, Wydawnictwo GAUDIUM, Lublin 2010, s. 175-188. 
     
  • Pytanie o wolność w przestrzeni uniwersytetu. Obszary i granice autonomii oraz swobód akademickich – między przywilejem a powinnością, w: Student na współczesnym uniwersytecie. Ideały i codzienność, pod red. nauk. Doroty Pauluk, Oficyna Wydawnicza „Impuls", Kraków 2010, s. 61-80.
     
  • Chrześcijańskie społeczeństwo obywatelskie wyzwaniem dla pedagogiki chrześcijańskiej, w: Pedagogika chrześcijańska. Tradycja. Współczesność. Nowe wyzwania, pod red. J. Michalskiego i A. Zakrzewskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, s. 346-362.
     
  • Współczesna rodzina – między wspólnotą a stowarzyszeniem, w: Partnerstwo w rodzinie. Istota i uwarunkowania relacji między rodzicami i dziećmi, pod red. J. Truskolaskiej, Wydawnictwo KUL, Lublin 2009, s. 209-223.
     
  • Dobra wewnętrzne praktyki życia rodzinnego i ich moralne ugruntowanie, w: Rodzina w kontekście współczesnych problemów wychowania, pod red. B. Muchackiej, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2008, s. 55-65.
     
  • Rodzina jako wspólnota przekonań – podstawowe środowisko rozwoju człowieka, w: Pedagogia Jana Pawła II wyzwaniem dla współczesnej myśli i teorii wychowania, pod red. D. Waloszek, GWSP, Mysłowice 2008, s. 141-155.
     
  • Edukacja aksjologiczna pedagogów a problem  przekazu wartości w wychowaniu, w: Aksjologia w kształceniu pedagogów, pod red. J. Kostkiewicz, „Impuls", Kraków 2008, s. 137-151.
     
  • Bezradność człowieka wobec zła?, w: Literatura – człowiek – wartość. Księga jubileuszowa dedykowana Bogusławowi Żurakowskiemu, pod red. D.P. Klimczaka i A. Sojki, Instytut Wydawniczy „Maximum", Kraków 2007, s. 175-183.
     
  • Autorytet i zaufanie w przestrzeni rodzinnej (wzajemne relacje), w: Problemy rodziny na początku trzeciego tysiąclecia, pod red. H. Marzec i M. Pindery, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Tryb. 2007, T. 1, s. 335-348.
     
  • Kondycja rodziny współczesnej w kontekście przemian (kryzysu) autorytetu, w: Rocznik Pedagogiki Rodziny. Studia i rozprawy, t. VI , Piotrków Tryb. 2003, s. 121-129 lub w: Współczesna rodzina polska – jej stan i perspektywy, pod red. H. Cudaka i H. Marzec, Mysłowice 2005, T. 1, s. 47-57.
     
  • Przebaczenie jako problem wychowania, w: Pedagogika kultury - wychowanie do wyboru wartości, pod red. B. Żurakowskiego, „Impuls", Kraków 2003, s. 57-78.
     
  • Rodzina a przebaczenie. Wybrane wątki z nauczania moralnego Jana Pawła II, w: Współczesna rodzina polska - jej wymiar aksjologiczny i funkcjonowanie, pod red. H. Cudaka i H. Marzec, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Tryb. 2001, s. 120-132.
     
  • Rodzina jako wartość w refleksji pedagoga społecznego, w: Środowiska wychowawcze i edukacja dorosłych w dobie przemian, pod red. T. Aleksandra, Wydawnictwo UJ, Kraków 2003, s. 17-27.
     
  • Personalistyczna wizja człowieka a wychowanie, w: Wyzwania wychowawcze na przełomie wieków, Kuratorium Oświaty, Opole, 1999, s.7-22.
     
  • Karola Wojtyły personalistyczna filozofia wychowania, w: Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania, pod red. F. Adamskiego, Wydawnictwo UJ, Kraków 1999, s.187-194.
     
  • O możliwości zbudowania teorii wychowania personalistycznego Karola Wojtyły, w: Poza kryzysem tożsamości. W kierunku pedagogiki personalistycznej, pod red. F. Adamskiego, IP UJ i Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 1993, s. 189-194.
     
  • Aksjologia Dietricha von Hildebranda w sporze o ideał wychowania, w: Spór o wartości w kulturze i wychowaniu, pod red. F. Adamskiego, IP UJ i Krakowski Dom Kultury „Pałac Pod Baranami", Kraków 1991, s. 143-151.



Artykuły:

  • Civility – a discourse absent from pedagogy. An attempt at (re)constructing the concept, w: FPE 4 (2021), https://doi.org/10.4467/25450948FPE.21.003.15168
     
  • Solitude and selflessness and the cultivation of humanity in liberal and religious education, w: British Journal of Religious Education, 2021, https://doi.org/10.1080/01416200.2021.2002263
     
  • Philosophical Pedagogy in the service of ideology in the times of the Polish People’s Republic, w: “Historia scholastica” 2021, nr 1 (7), s. 199-220, DOI: 10.15240/tul/006/2021-1-010
     
  • Pochwała samouctwa w kontekście rozważań nad osobnością i samotnością - na tle koncepcji samokształceniowej Władysława M. Kozłowskiego, w: „Forum Pedagogiczne” 2021, nr 1 (11), s. 211-226. doi: 10.21697/fp.2021.1.13
     
  • Wokół życia i myśli Bronisława F. Trentowskiego. Artykuł recenzyjny monografii Dziedzictwo Bronisława Trentowskiego w 150-lecie śmierci Filozofa, red. Sławomir Sztobryn, Łódź: Wydawnictwo Naukowe TPF Chowanna, 2019, ss. 346, w: “Kultura i Edukacja” 2021, nr 1(131), s. 285-297. https://doi.org/10.15804/kie.2021.01.17
     
  • Erazm z Rotterdamu jako nauczyciel humanizmu chrześcijańskiego, „Filozoficzne Problemy Edukacji” 2020, nr 3, s. 39-60. e-ISSN 2545-0948, doi:10.4467/25450948FPE.20.003.12491
     
  • The praise of self-instruction in the 21st century – with a background on historical self-education proposals in Poland during the partitions and interwar period, w: „Paedagogia Christiana” 2020, nr 1/45, s. 65-82. ISSN 1505-6872, DOI: http://dx.doi.org/10.12775/Pch.2020.005
     
  • Erasmus of Rotterdam as a Teacher of Christian Humanism, w: „Paedagogia Christiana” vol. 44, nr 2 (2019), s. 69-93. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/29097 ISSN 1505-6872 (print) ISSN 2451-1951 (online)
     
  • Ogłada – nieobecny dyskurs w pedagogice. Próba (re)konstrukcji pojęcia, w: „Kwartalnik Pedagogiczny” 2019, t. 64, nr 4 (254), s. 20-38. DOI: 10.5604/01.3001.0013.8457; ISSN: 0023-5938
     
  • Education and Freedom. An Essay on Józef Tischner's Pedagogical Thought, w: "Filozoficzne Problemy Edukacji", vol. 2 (2019), s. 49-65. DOI 10. 4467/25450948FPE.19.004.10958.
     
  • Wychowanie a wolność. Próba wglądu w myślenie pedagogiczne Józefa Tischnera, w: „Paedagogia Christiana” 2018, nr 1 (41), s. 97-115. ISSN 1505-6872 (print), ISSN 2451-1951 (online).
     
  • John Locke and his Educational Thought – Between Tradition and Modernity of Enlightenment, w: „Filozoficzne Problemy Edukacji” Volume 1 (2018), s. 65-81. DOI 10.4467/25450948FPE.18.006.8586. e-ISSN 2545-0948
     
  • Paradygmaty edukacji liberalnej w filozoficznej eksploracji Daniela DeNicoli, w: „Hybris” 1/2017 (36), s. 73-93. ISSN: 1689-4286.
     
  • Pytanie o pedagogikę filozoficzną z Bronisławem Trentowskim w tle, w: „Kwartalnik Pedagogiczny” 2017 (LXII), nr 1 (243), s. 91-101. PL ISSN 0023-5938.
     
  • Liberal Education in Selected Polish Pedagogical Concepts – in Comparison to English-language Concepts – with Particular Reference to the Enlightenment, cz. 1. w: "Kultura i Wychowanie" 2013, nr 5, s. 33-38.
     
  • Liberal Education in Selected Polish Pedagogical Concepts – in Comparison to English-language Concepts – with Particular Reference to the Enlightenment, cz. 2. w: "Kultura i Wychowanie" 2013, nr 6, s. 9-20.
     
  • Rodzina chrześcijańska jako środowisko budowania społeczeństwa obywatelskiego, w: „Paedagogia Christiana" nr 2/26 rok 2010, s. 177-199.
     
  • Wartości obywatelskie w życiu szkoły, w: „Hejnał Oświatowy", nr 3/77, 2008, s. 13-17.
     
  • Rodzina jako wspólnota wartości, w: „Pedagogika Społeczna", nr 3/2006, s. 113-126.
     
  • Sumienie jako własność i wyróżnik osoby w jej procesie rozwoju, w: „Horyzonty Wychowania", nr 4/2005 (8), s. 205-225.
     
  • Karola Wojtyły filozofia rodziny: centrum wychowania człowieka, w: "Rocznik Pedagogiki Rodziny" T.III Piotrków Tryb. 2000, s. 96-111.
     
  • Karola Wojtyły teoria uczestnictwa jako podstawa formułowania personalistycznej koncepcji wychowania społecznego, w: „Pedagogia Christiana" 1999, nr 4, s.24-36.
  • Istota wychowania w personalistycznej myśli Karola Wojtyły, w: „Pedagogia Christiana" 1998, nr 2, s. 36-42.
     
  • Aksjologiczne podstawy zasady naśladowania w wychowaniu, w: Wartości - społeczeństwo - wychowanie. Studia z pedagogiki społecznej, pod red. F. Adamskiego, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego MCLX, Kraków 1995, s. 103-109.
     
  • Axiological Foundations of the Imitation Principle, w: „Rassegna di Pedagogia. Paedagogische Umschau", 1994, nr 2-4, s. 233-241.  


Inne:

  • Redakcja tomu 33 (1/2014) "Paedagogia Christiana" pt. Liberal Education Edyty Stein integralna wizja wychowania osoby ludzkiej.

    Recenzja książki ks. Andrzeja Przybylskiego, Działalność edukacyjna i myśl pedagogiczna Św. Edyty Stein, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007, w: „Horyzonty Wychowania", nr 8/2009 (15), s. 271-279.
     
  • Sprawiedliwość, hasło encyklopedyczne w: „Encyklopedia Pedagogiki XXI wieku", T. V, Warszawa 2006, s. 927-933.
     
  • Ingarden Roman Witold, hasło encyklopedyczne w: „Encyklopedia Pedagogiki XXI wieku", T. 2, Warszawa 2004, s. 318-321.

 

Prowadzone dotychczas przedmioty:

  • Seminarium magisterskie
  • Aksjologiczne problemy współczesnego wychowania i kształcenia (konw)
  • Wprowadzenie do etyki (konw)
  • Filozofia edukacji (w i ćw.)
  • Edukacja liberalna (sem. dokt.)
  • Ogłada – nieobecny dyskurs w pedagogice (sem. dokt.)
  • Etyczne aspekty prowadzenia badań naukowych (w)
  • Podstawy społeczeństwa obywatelskiego (w)
  • Historia myśli i praktyk pedagogicznych (w i ćw)
  • Lektorium (teksty Tischnera, A. de Tocqueville'a, J. Locke'a, J.S. Milla)
  • Dobra wewnętrzne edukacji (sem. dokt.)
  • Kobiety w pedagogice (sem. dokt.)
  • Aksjologiczne i antropologiczne podstawy kształcenia i wychowania (w i ćw.)
  • Seminarium licencjackie

 

Członkostwo:

  • Polskie Towarzystwo Pedagogiczne
  • Towarzystwo Pedagogiki Filozoficznej
  • International Society for Research on Solitude
  • Polskie Towarzystwo Filozoficzne

 

Organizacja i prowadzenie konferencji:

  • Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Dobra edukacji i ich pedagogiczna eksploracja”, Instytut Pedagogiki UJ, Kraków 03-04.12.2018, link: http://www.dobraedukacji.confer.uj.edu.pl/
  • Międzynarodowa Konferencja Naukowa – IX Zjazd TPF pt. „Edukacja a państwo”, Instytut Pedagogiki UJ, Kraków 24-26.09.2021, link: https://edukacja-panstwo.confer.uj.edu.pl/en_GB/start

 

Audycje i prelekcje:

  • Pogawędnik Filozoficzny – audycja pt. O Johnie Locke’u – pedagogu. Audycję prowadził prof. Adam Grzeliński, UMK 27.04.2021; https://www.buzzsprout.com/872089/8518928-o-johnie-locke-u-pedagogu; https://www.buzzsprout.com/872089
  • Dni Księdza Józefa Tischnera – Stary Sącz 15.03.2019, wykład: Refleksje wokół myślenia pedagogicznego ks. Józefa Tischnera.
  • Ludowe Towarzystwo Naukowo-Kulturalne Oddział im. W. Tetmajera w Krakowie oraz Szkoła Podstawowa nr 50 w Krakowie, 24.05.2016, referat pt. Ogłada w wychowaniu i kształceniu.
  • Polskie Towarzystwo Teologiczne, Sekcja Socjologiczno-Pastoralna, Kraków 21.01.2016, wystąpienie pt. Ogłada – nieobecny dyskurs w pedagogice.   
  • Międzynarodowy Klub Historii Idei, „Wymiary wolności” – panel dyskusyjny, Kraków UJ 4.03.2010, wystąpienie J. Locke i A. Shaftesbury – dwugłos o wolności i naturze człowieka.
  • Stowarzyszenie Absolwentów UJ, Seminarium myśli i działań Jana Pawła II, referat pt.: Rodzina jako wspólnota przekonań środowiskiem rozwoju człowieka, Kraków 8.06.2006 r.
  • Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna IGNATIANUM, dysputa wokół bezradności człowieka wobec zła, wystąpienie: Bezradność człowieka wobec zła?, Kraków 5.04.2006 r.
  • Polskie Towarzystwo Filozoficzne Oddział w Cieszynie, referat pt.: Osoba w jej sprawczości i transcendencji w ujęciu Karola Wojtyły, Cieszyn 7.06.2005 r.  
  • WOM w Opolu, wykład pt. Podstawy wychowania do życia w rodzinie - aspekt antropologiczny, 10.04.1999

 

Inne:

  • Odznaczenie medalem Komisji Edukacji Narodowej – 14.10.2015